Anasayfa
“Savaş Zorlukları ve Barış Fırsatları Arasında Yemen” Konferans Bildirisi
İstanbul Birinci Yemen Konferansı beyannamesi, savaşın sonlandırılması, barışın yeniden tesis edilmesi ve Yemen’in emniyet ve egemenliğinin korunması için planlı ve sorumlu adımları atılması için çağrıda bulundu. Tüm eylemler Ulusal Diyalog Konferansı’nın sonuçları, Güvenlik Konseyi kararları ve Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) üzerine inşa edilmelidir. “Savaş Zorlukları ve Barış Fırsatları arasında Yemen” başlıklı İstanbul Birinci Yemen Konferansı; 8 Kasım 2018 Perşembe günü İstanbul’da Tavakkol Karman Vakfı himayesinde toplandı.
Birleşmiş Milletler öncülüğünde uluslararası topluluğun Yemen’e karşı sorumluluklarını yerine getirme zaruretini kabul etmekle birlikte, Yemen’deki çatışmayı sonlandıracak ve kalıcı barışı tesis etmek üzere gelecekteki çabalara kılavuzluk eden temel ilkelere bağlı kalınması gerekmektedir:
1. Yemen’in Egemenliğine ve Toprak Bütünlüğüne Saygı. Önerilen hiçbir çözüm Yemen’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü etkilememelidir. Bu ilke; Yemen hükumetinin siyasi, ekonomik ve güvenlik kararları üzerinde tam salahiyete sahip olmasını gerektirmektedir ki bu Yemen’in limanları, ekonomik kaynakları, askeri ve güvenlik güçleri üzerindeki kontrolünün iadesini de kapsamaktadır.
2. Yemen Devletine Destek. Yemen devleti güvenlik ve istikrarın TEK garantörüdür; kaos, savaş ve devlet dışı silahlı guruplar devletin yokluğunun ve kurumlarının zafiyetinin doğal sonucudur. Yemen devletini güçlendirmenin ilk adımı, kendisine şiddet tekeli verilmesidir ki bu da devlet dışı silahlı grupların varlığına veya meşrulaştırılmasına karşı sıfır tolerans politikasını icap ettirmektedir. Yemen’e savaştan sonra kalıcı barış getirmenin tek garantisi budur; aksi takdirde barış çok kırılgan olur ve savaşın yeniden patlak vermesi, Yemen tarihinde görüldüğü üzere, kaçınılmaz olur.
3. Adaleti İdame Etmek. Kalıcı barış savaşın sonlandırılmasından öte geçer. Mesuliyet ve tazminat tüm uzlaşı ve yeniden yapılandırma çabalarında temin edilmelidir. Bu ise çatışmada yerel ve uluslararası taraflarca işlenen tüm suçların dikkate alınması için Yemen için Uluslararası Mahkeme kurulmasını zorunlu kılmaktadır.
4. İnsani Durumu İyileştirmek. Yemen’deki insani durumu iyileştirmek için şunlar gereklidir: Birincisi, Yemen limanları ve havaalanları üzerindeki ablukanın derhal kaldırılması ve Yemen’in en yoğun nüfuslu eyaleti Taiz üzerindeki kuşatmanın sonlandırılması. İkincisi, gıda ve yardım girişleri için çalışan tek limana sahip olan Hudeyde şehrinin korunması. Üçüncüsü, 21 Eylül 2014 darbesinden önceki bordro listesine göre kamu görevlilerinin maaşlarının karşılanması. Dördüncüsü, sağlık hizmetleri sisteminin ve elektrik enerjisi kaynaklarının iyileştirilmesi. Son olarak, Eylül 2014’te hükumeti ele geçirmelerinden itibaren hem Husi milisleri tarafından ve hem Mart 2015’te müdahalesinden itibaren Suudi-Emirlik öncülüğündeki koalisyon tarafından veya koalisyonun himayesi altında tutuklanan tüm siyasi tutsakların derhal serbest bırakılması.
5. Anayasa Tasarısı için Referandum ve Ardından Genel Seçim Yapılması. Yemen’i geçiş sürecinde ilerletebilmek için tüm tarafların kabul ettiği ve uluslararası topluluğun gözettiği bir Ulusal Konferans’ın sonuçları yerine getirilmelidir. BM’nin ve belirlenmiş uluslararası kuruluşların denetim ve gözetimi altında anayasa referandumu hazırlıkları, cumhurbaşkanlığı ve parlamenter seçimlerin hazırlıkları başlatılmak zorundadır ki barışçıl ve meşru güç geçişi sağlanabilsin.
6. Yeniden Yapılandırma Projesi Taahhüdü. Dost devletlerin yanı sıra çatışmaya müdahil ülkeler, yeniden yapılandırma sürecinde Yemen’e destek olmak için gerekli tüm adımları atmalıdır.
İstanbul’da yayınlanmıştır.
8 Kasım 2018