Makaleler
Nobel Ödüllü Kadınlar Uluslararası Topluluğa Yemen’deki Savaşı Acilen Durdurma Çağrısında Bulundu
Tavakkol Karman Vakfı’nın Konferansında 4 Nobel Ödüllü Kadın
9 Mart 2019 Cumartesi
Yemenli Nobel Barış Ödülü sahibi Tawakkol Karman, “Şu an ülkemizi parçalayan ve halkını yok eden savaşın beşinci yılına girmek üzereyiz”, dedi. “Yemen; sadece Yemenli halkın geçimini de ciddi bir şekilde tehdit etmekle kalmayan, fakat bölgesel ve küresel güvenliği ve barışı da tehdit ciddi bir şekilde tehdit eden bu savaşın sonlandırılması için uluslararası topluluğun kesin kararlı olmasına muhtaç.” Karman, uluslararası topluluğa, hükumetlere, sivil topluma, gençliğe ve özel sektöre acil harekete geçmesi için çağrıda bulundu.
Yemen’de her hafta yaklaşık 100 kişi öldürülüyor. Yemen’deki savaşın yıkıcı sonuçlarına ve korkunç insani krize dikkat çekmek için Tawakkol Karman Vakfı, Fordham Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ulusal Güvenlik Merkezi ile Yemen için “İnsani Krizin Boyutları ve Barış Umutları” başlıklı ortak bir konferans düzenledi. New York’ta düzenlenen konferansın önemli konukları arasında Nobel Barış Ödülü sahipleri, Tunus’un eski cumhurbaşkanı Moncef Marzouki, siyasete yön veren kişiler, uzmanlar, akademisyenler, gazeteci ve aktivistler yer aldı.
Konferans, New York Belediyesi Göçmen Departmanı Komiseri Bitta Mostofi’nin açılış sözleriyle başladı. Mostofi; Yemenli halkının gücünün ve direncinin New York’ta hissedildiğini söyledi. New York eyaleti ve şehri, ABD’deki en büyük Yemenli topluluğa ev sahipliği yapıyor. “Aramızdaki topluluklardan, birbirinden ayrı düşen ailelerin yürek burkan hikâyelerini duyduk”, diyerek Trump yönetiminin seyahat yasağının en çok Yemenlileri vurduğunu ifade etti. Geçen yılda Yemenlilere vize onaylarında yüzde 91 azalma oldu.
Nasser Zawia’nın yönettiği birinci oturum, çatışmanın temel sebeplerini ele alarak ülkedeki güç çekişmelerini açıkladı. Ardından Dalia Fahmi’nin yönettiği ikinci oturumda insani kriz ve tabanda hissedilen etkisi incelendi. Uluslararası Af Örgütü’nün kıdemli kriz danışmanı, ülkedeki afetin insan kaynaklı olduğunu ve uluslararası taraflarının büyük etkisi olduğunu, aslında çok şey yapmak mümkünken hiçbir tarafın istekli olmadığını vurguladı.
Açılış konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı Marzouki, Yemen halkının direncini selamladı. “Bu korkunç savaşı durdurmak için iyi niyetli tüm insanların kararlılığı gerekiyor ki Yemenlilerin ıstırabını sonlandırmak için liderlere daha fazla baskı yapılabilsin” ifadelerini kullandı.
Gazeteci Mehdi Hasan’ın yönettiği üncü oturumda barış imkânları konuşuldu. Yemen uzmanı Ibrahim Qatabi, Yemenlilerin demokratik bir sistem, servet ve güç dağılımı ve Yemenli halkın kendi kaderini belirleyecek özerklik istediğini söyledi.
Konferans, Ghida Fakhry’nin Nobel Barış Ödülü sahipleriyle yaptığı röportajla sona erdi. Nobel Barış Ödülü sahibi Shirin Ebadi; “Yemen Yemen halkınındır. Yemenin kaderini yabancı hükumetler değil Yemen halkı belirlemelidir... Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İran ve diğerleri çekilmeli ve ABD bu bölgeye silah satışlarını sonlandırmalıdır”, dedi. “Dünya liderleri, tüm olası mekanizmaları kullanarak sivillerin korunmasını ve derhal hayat kurtarıcı yardımlara ulaşmalarını sağlamalılar” ve “Artık tek bir can bile kaybedilmemelidir”, dedi.
Nobel Barış Ödüllü Leymah Gbowee, insani felaketlerin sınır tanımadığını çünkü savaşta sivillerin hissettiği yıkım dünyanın her yerinde aynı şekilde hissedilmektedir. Gbowee; “ İçerik, yaşananlar ve bazı çözümler bile aynıyken; Savaş bağlamları neden farklı olsun ki...” dedi. “Tecavüz, tecavüzdür. Cinayet cinayettir. Açlık açlıktır. Ülke içinde yerinden edilme ve mülteci hayatı yaşamak aynı şeydir.” “Tüm Yemenlilerin güvenliği ve emniyeti garanti edilmelidir. İç ve dış aktörler silahlarını bırakmalıdır... Yemen’deki herkes temel hizmetlere ulaşabilmelidir ve her anne baba evladını doyurabilmelidir”,
diyen Nobel Barış Ödüllü Jody Williams, konuklara barışın bir ulusal güvenlik meselesi değil insani güvenlik meselesi olduğunu söyledi. “Savaş olmamasıyla barış olmuyor fakat savaşın olmaması barış olasılığının ilk şartıdır” diye ekledi. Devamında barış anlaşmalarının çoğunda “savaşı açanların hepsini bir araya toplarlar, ardından da gücü nasıl pay edeceklerini çözmeye çalışırlar ki bu iyi bir formül değildir”, dedi. “Savaş ve şiddetin normalleşmesi daha fazla tolere edilmemelidir... Barış müzakereleri her aşamasında kadınlara da yer vermelidir, ivedilikle sonuçlanıp uygulanmalıdır. Yemeni yeniden ayağa kaldırmak için uluslararası topluluğun kararlılığına muhtacız” ifadelerini kullandı.
Kapanışta Karman, “Kalıcı barış inşa etmek ve ulusal mutabakat sağlayabilmek için önce savaşı sonlandırmalıyız. Kuşatma kaldırılmalı ve Suudi Arabistan ile BAE milislere finansman sağlamayı kesip işgalci güçlerini Yemen’den çekmelidir”, dedi. “Husi milisleri ve diğer milisler, Birleşmiş Milletler gözetiminde silahlarını bağımsız bir askeri komiteye teslim edip siyasi partiler kurmak, ulusal hükumet kurmak, anayasa tasarısı için referandum hazırlayıp nihayet parlamenter ve başkanlık seçimleri yapmak üzere diğer Yemenlilerle birlik olmak zorundalar”, diye ekledi. Karman’a göre geçiş uzlaşması ve geçiş adaleti, durumu düzeltmek için olmazsa olmazlardandır. Yine kurbanlara tazminat ödenmesi de yeniden insanlık suçlarının işlenmesine karşı yardımcı olacaktır. Ayrıca Yemen’in yeniden yapılandırılması için özel bir fon oluşturulması gerektiğini ve Savaşın yol açtığı yıkımları tazmin etmek için Suudi Arabistan’a ve BAE’ye en ağır mali yükün yüklenmesi gerektiğini de vurguladı. Konferans esnasında Karman, barış için mücadele eden tüm kadınları selamladı.
Konferansın tamamını izlemek için buraya tıklayın