Makaleler

NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ KAZANANLARI: TAVAKKOL KARMAN, SHIRIN EBADI, LEYMAH GBOWEE VE JODY WILLIAMS

EŞ SPONSOR TAVAKKOL KARMAN VAKFI’NDAN AÇIKLAMA

Yemen halkı on yıllar boyunca ülkeyi gerçekten demokratik bir topluma dönüştürmek için mücadele etti. Sonra Arap Baharı geldi ve insanlara özgürlük ve iyi yönetim hayallerinin gerçeğe dönüşebileceği umudunu verdi.

Barışçıl bir devrim ülkeyi kasıp kavuruyor, 33 yıldan uzun süredir ülkeyi kontrol eden Ali Abdullah Salih rejimi devriliyordu. Yemen demokratikleşmeye doğru bir geçiş başlatırken, uluslararası toplumun desteğini aldı ve ülke anayasa taslağı ile sonuçlanan başarılı bir ulusal diyaloğa öncülük etti. Ancak geçiş döneminin sona ermesine birkaç ay kala, Ali Abdullah Salih’in müttefikleri olan Husi milisleri bir darbe gerçekleştirdi, başkent Sana’yı işgal etti ve seçilmiş cumhurbaşkanı, başbakan ve diğer bakanları ev hapsine aldı. Bu gelişmenin ardından bir savaş patlak verdi ve Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) liderliğindeki bir Arap koalisyonu Yemen’in meşru hükümetini geri getirmek bahanesiyle ülkeye müdahale etti. Koalisyon tam tersi bir etki yarattı. Darbe ve savaş, yakın tarihin en kötü “beşer mahsulü” trajedisi olan eşi görülmemiş bir insani felaketle sonuçlandı. Başta kadın ve çocuklar olmak üzere binlerce sivil hayatını kaybetti ve yaralandı. Salgın hastalıklar yayıldı ve ülkenin altyapısı yok edildi.

Bugün Yemenliler savaştan ve bundan kaynaklanan temel hizmet ve güvenlik eksikliğinden muzdarip. Kadınlar istismarın yükünü taşıyor, çocukların ve en savunmasızların yaşamlarıyla ilgilenmek zorunda kalıyor. Yemenliler, savaşın son bulması, Husiler liderliğindeki darbenin sona ermesi ve Suudi-BAE müdahalesine son verme çağrısında bulunuyor. Uluslararası alanda tanınan hükümetin geri gelmesi ve ülkenin yeniden yapılandırılması gerekiyor. Stockholm Anlaşması gibi Birleşmiş Milletler önderliğindeki barış anlaşmalarının ve kalıcı barışa yol açabilecek diğer tüm anlaşmaların güçlendirilmesi de önemlidir.

Arap Baharı’ndan bu yana uluslararası toplum Yemen’in birliğine, egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığı konusunda bir mutabakat içinde kaldı ve barışçıl bir süreci destekledi. İşte bu konferans, Nobel Barış Ödülü sahipleri, politika yapıcılar, uzmanlar, akademisyenler, gazeteciler ve aktivistler de dâhil olmak üzere Yemen’de kalıcı barışı inşa etmek için farklı bakış açılarını bir araya getirecek. Konferansın amacı aşağıdaki gibidir:

• Çatışmanın temel nedenleri hakkında farkındalık yaratmak

• İnsan hakları ihlallerini ve insani felaketin boyutlarını, savaşın Yemenli kadın ve çocuklar üzerindeki etkisini ve kadın örgütlerinin krize tepkisini ele almak

• Yemen’in barış ve demokrasiyi yeniden tesisine yardımcı olmak ve ülkenin yeniden inşasına katkıda bulunmak üzere tüm sektörlerden sivil toplum kuruluşları ve diğer önemli paydaşları devreye sokmak

• Yemenlilerin kalıcı barışı tesis etmesini destekleyecek potansiyel çözümleri tartışmak, kadınların barış yapıcılar ve sürdürülebilir değişimin temsilcileri olarak temel rolünü vurgulamak

Panelin odak konuları:

• Çatışmanın ve iç çatışmaların temel nedenleri

• Bölgesel müdahalenin savaştaki etkisi ve uluslararası güçlerin rolü

• İnsani krizin boyutları

• İnsan hakları ihlalleri ve savaşın kadın ve çocuklar üzerindeki etkisi

• Savaşın sona ermesi ve uzlaşma yönünde diyalog ve siyasi irade yoluyla öğrenilmiş dersler ve barış anlaşmaları

• Savaş sonrası zorlukları

KONU BAŞLIKLARI:

Bugünün Yemen’i: Savaşın ve Siyasetin Sahadaki ve Yurtdışındaki Etkisi

İnsani Kriz: Savaşın Sahadaki Etkisi

Gelecek Değerlendirmeleri: Barış Olanakları

Geçiş Dönemi Adaleti: Uzlaşma ve Yeniden Yapılanma